اولین نکته برای حفاظت از سلامت آتش نشان ها بعد از آموزش مناسب و مهارت های شخصی، لباس کار مناسب می باشد. آتش نشان ها در شرایط کاری نه تنها ممکن است فقط با آتش سر و کار داشته باشند بلکه ممکن است در شرایط سخت دیگری هم قرار گیرند و به همین دلیل برای حفاظت از سلامت آن ها باید لباس آتش نشانی مناسب با شرایط عملیات را استفاده کنند. به همین دلیل لباس آتش نشانی در انواع مختلف برای شرایط کاری متفاوت موجود می باشد.
ویژگی لباس‌های آتش نشانی
خوشبختانه، لباس آتش نشانی در دنیای امروز بر اساس آخرین تکنولوژی‌ها و مهندسی‌های پیشرفته طراحی و ساختـه شده است. لباس آتش نشانی یکی از برترین لباس‌های محافظ در مقابل حرارت و آتش می‌باشد. این لباس‌ها مورد تست و تایید قرار گرفتـه‌اند و از همه مهم تر، می‌توانند جان شما را حفظ کنند. در زیر، به بررسی برخی از ویژگی‌های پر کاربرد و مهم لباس آتش نشانی می‌پردازیم:
- مواد سازنده با کیفیت و مقاوم در برابر حرارت، آتش، اسید و سایر عوامل ناشی از بروز حادثه
- طراحی اختصاصی برای تامین محافظت بیشتر
- بافت انعطاف پذیر و نچسب لباس بر روی بدن
- مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله‌های شدید تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد
- سبک و راحت بودن
لباس آتش‌نشانی اغلب از سه لایه اصلی تشکیل شده است که هر کدام وظایف محافظتی خاصی را بر عهده دارند:
- لایه بیرونی: لایه بیرونی لباس آتش‌نشانی از مواد مقاوم در برابر حرارت و شعله مانند نومکس یا کولار ساخته شده است. این لایه اولین خط دفاعی در برابر حرارت و آتش است و به حفظ ساختار کلی لباس کمک می‌کند. علاوه بر مقاومت در برابر حرارت، لایه بیرونی همچنین باید مقاومت مناسبی در برابر پارگی و ساییدگی داشته باشد تا در شرایط مختلف آتش‌نشانی دوام بیاورد.
- لایه میانی: لایه میانی، که اغلب از موادی مانند PBI (پلی‌بنزیمیدازول) ساخته می‌شود، وظیفه اصلی عایق بندی در برابر حرارت را دارد. این لایه به حفظ حرارت بدن آتش‌نشان کمک می‌کند و از انتقال حرارت از بیرون به داخل جلوگیری می‌کند. لایه میانی همچنین به کاهش خطر سوختگی ناشی از تماس مستقیم با حرارت یا آتش کمک می‌کند و از پوست آتش‌نشان در برابر حرارت شدید محافظت می‌نماید.
- لایه داخلی: لایه داخلی لباس، که معمولاً از مواد نرم و راحتی مانند پنبه یا مواد مصنوعی نرم ساخته می‌شود، به منظور افزایش راحتی آتش‌نشانان طراحی شده است. این لایه با پوست آتش‌نشان تماس دارد و باید قابلیت تنفس و جذب رطوبت را داشته باشد. لایه داخلی همچنین به تنظیم دمای بدن کمک کرده و از تعریق بیش از حد آتش‌نشان جلوگیری می‌کند، که برای جلوگیری از کاهش تمرکز و خستگی زودرس در طول عملیات‌های طولانی مهم است.
انواع لباس آتش نشانی
لباس آتش نشانی بیش از یک دست لباس معمولی است؛ هر نوع از این لباس برای مقابله با شرایط خاصی، طراحی شده است. درک این تنوع برای آتش‌نشانان به منظور انتخاب بهترین تجهیزات ممکن برای مأموریت‌های مختلف حیاتی است و به دسته های زیر تقسیم می شوند.
- لباس مقاوم در برابر حرارت: این نوع لباس آتش نشانی که اغلب از مواد نسوز مانند نومکس ساخته شده‌اند، طراحی شده‌اند تا مقاومت بالایی در برابر حرارت و شعله‌های آتش داشته باشند. آن‌ها معمولاً شامل لایه‌های متعددی هستند که هر کدام وظیفه محافظتی خاصی دارند، از جمله عایق‌بندی در برابر حرارت و فراهم کردن هوای قابل تنفس در محیط‌های دودآلود.
- لباس مقاوم در برابر مواد شیمیایی: این دسته از لباس‌های آتش نشانی برای استفاده در شرایطی تولید شده‌اند که خطر نشت مواد شیمیایی یا مواجهه با محیط‌های سمی وجود دارد. این لباس‌ها معمولاً از موادی ساخته می‌شوند که می‌توانند از نفوذ مواد شیمیایی خطرناک جلوگیری کنند و آتش‌نشانان را در برابر انواع خطرات شیمیایی حفظ نمایند.
- لباس آتش‌نشانی با تجهیزات تنفسی: در محیط‌هایی که هوا آلوده به دود، گازهای سمی یا کمبود اکسیژن است، لباس‌های آتش نشانی با سیستم‌های تنفسی مجهز می‌شوند. این لباس‌ها دارای ماسک‌های تنفسی و مخازن هوا هستند که به آتش‌نشانان امکان می‌دهد در شرایط خطرناک به فعالیت خود ادامه دهند. تکنولوژی پیشرفته در این لباس‌ها اطمینان می‌دهد که آتش‌نشانان به میزان کافی هوای تازه دارند و می‌توانند در محیط‌های خطرناک به مدت طولانی‌تری تحمل کنند.
اجزا لباس ایمنی آتش نشانی
لباس ایمنی آتش‌نشانی شامل قسمت‌های مختلف است که آتش‌نشان‌ها برای ایمن بودن در برابر خطرات باید همیشه از آن‌ها به‌طور کامل استفاده کنند. در ادامه قسمت‌های مختلف لباس ایمنی آتش‌نشانی را برای شما شرح داده‌ایم:
- کلاه نقاب دار مانع ریختن شعله ها روی صورت آتش نشان می شود.
- دستکش در برابر گرما و حرارت ناشی از حریق از دست های آتش‌نشان محافظت خواهد کرد و آتش‌نشان می توانید با دستکش در صورت نیاز اشیا اطراف خود را تکان بدهد.
- ماسک با الیاف طبیعی
- استفاده از پیراهن آستین بلندی که بدن آتش‌نشان را کاملا بپوشاند از سوختگی جلوگیری می کند و البته باید در نظر داشت که الیاف طبیعی همیشه از الیاف مصنوعی بهتر است.
- شلوار نخی و ترجیحا شلوار جین مقاومت خوبی در برابر آتش دارد و همچنین پوست آتش‌نشان را نیز از حرارت حفظ می کند.
- یک بوت چرم محکم و مقاوم و یک جوراب بلند به محافظت از پای آتش‌نشان در برابر سوختگی بسیار کمک می کند.
استاندارد های لباس آتش نشانی
لباس های آتش نشانی باید دارای استاندارد های بین المللی زیر باشند:
- استاندارد EN367: در رابطه با انتقال حرارت (شعله)
- استاندارد EN6942: در رابطه با انتقال حرارت (تشعشع)
- استاندارد EN20811: در رابطه با مقاومت در برابر نفوذ آب
- استاندارد EN31092: در رابطه با مقاومت در برابر بخار آب
- استاندارد NFPA1971: لباس محافظ آتش نشانی
سخن پایانی:
خطر همیشه در کمین آتش‌نشان‌ها است و آتش نشان ها برای حفظ جان خود باید از تجهیزات ایمن استفاده کنند، یکی از مهمترین نکات در حفظ جان آتش نشان ها استفاده از لباس ایمنی آتش نشانی استاندارد است. از اصلی ترین الزامات لباس آتش نشانی این است که فرد باید درک مناسبی از لباس فرم آتش نشانی و سطح حفاظت آن داشته باشد. آتش نشان ها با پوشیدن این لباس از خود و سایرین در برابر آتش محافظت می کنند، به همین دلیل استفاده از پارچه های سبک، ضد حرارت و شعله و تنفس پذیر و با دوام لازم می باشد. لباس آتش نشانی نه تنها ایمنی بخش آتش نشان ها می باشد بلکه باید نشان دهنده وجهه اجتماعی آتش نشانان و نمادی از آن نیز باشد. یکی از اصلی ترین پارچه هایی که برای لباس فرم آتش نشانی استفاده می شود پارچه با مواد تشکیل دهنده نومکس (Nomex) می باشد. این ماده علاوه بر مقاومت در برابر حرارت، سبک، راحت و تنفس پذیری بالایی دارد. حتی از نومکس در لباس فضانوردان نیز استفاده می شود.
منابع:
https://www.famcocorp.com/pcat/170885/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C#:~:text=%D8%A2%D8%AA%D8%B4%20%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%20%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C%20%DA%A9%D9%87%20%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF,%D8%A7%D8%B2%20%D8%AC%D9%86%D8%B3%20%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%AA%DA%A9%D8%B3%20%D9%85%DB%8C%20%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF.