جمله معروف اول ایمنی، بعد کار را همه ما شنیده ایم، مشاغل و کارهایی وجود دارند که بالقوه خطر آفرین هستند و فرد را متوجه خطراتی می کنند که برای کاهش این خطرات نیاز است از وسایل ایمنی متناسب با آن شغل استفاده کنیم تا علاوه بر محافظت از اعضای بدن، کارها را با دقت و کیفیت بالایی انجام دهیم. برای استفاده از این وسایل ابتدا باید بدانیم که تجهیزات ایمنی چیست و انواع تجهیزات ایمنی در چه مواردی مورد استفاده قرار می گیرند.
در این مقاله به صورت جامع و مفصل انواع وسایل ایمنی کار را همراه با کاربرد آنها معرفی و دلایل استفاده از آنها را نیز شرح می دهیم.
تجهیزات ایمنی چیست ؟
هنگامی که صحبت از ایمنی در کار می شود اولین سوالی که مطرح می شود این است که چگونه می توانیم شرایط ایمن در حین کار را به وجود بیاوریم. تجهیزات ایمنی مجموعه ای از وسایل دارای جنس های گوناگون هستند که از آنها در مشاغل مختلف برای محافظت از فرد استفاده می شود و شامل مواردی همچون عینک، ماسک، کفش، دستکش و … هست. استفاده از انواع تجهیزات ایمنی در حین کار ضروری و الزامی بوده و کاربران موظف به استفاده از آنها هستند.
تجهیزات فردی PPE مخفف Personal Protective Equipment است و به معنای مجموعه ابزارهایی هستند که از انسان در برابر خطرات احتمالی هنگام کار محافظت می کنند. انواع تجهیزات ایمنی فردی دارای مدل ها و جنس های مختلفی هستند که از قسمت های حساس بدن مانند سر، دست ها و پاها و .. مراقبت می کنند. این ابزار شامل کلاه، لباس، ماسک، دستکش، ماسک، کفش و … می باشد.
با توجه به اینکه طیف وسیعی از مشاغل پر خطر وجود دارند و احتمال آسیب رسیدن به فرد نیز بسیار است، در ادامه به معرفی کاربرد های وسایل ایمنی و چگونگی محافظت آنها از فرد در زمان کار می پردازیم.
کاربرد تجهیزات ایمنی چیست ؟
توضیح دادیم که تجهیزات ایمنی چیست اما برای درک بهتر از کاربرد تجهیزات ایمنی باید بدانیم که از آنها در چه مشاغلی و به چه منظوری استفاده می شود. همانطور که متوجه شدیم وظیفه اصلی و مهم استفاده از وسایل ایمنی کار ،محافظت از جان افراد در مشاغل پر خطر و پر ریسک است. در زیر مشاغلی که در آنها از انواع وسایل ایمنی استفاده می شود را معرفی می کنیم.
- جوشکاری: جوشکاری یکی از مشاغلی است که در حین کار با آن مواد مذاب و اشعه به وجود می آید و برای چشم ها و بدن انسان خطر آفرین است که برای جلوگیری از این آسیب ها نیاز به استفاده از ابزارآلات محافظت کننده در حین فرآیند جوش است.
- آتش نشانی: اطفاء حریق و آوار برداری از جمله کارهایی است که آتش نشان ها انجام می دهند و در حین انجام کار همیشه با خطراتی از جمله سوختگی و سقوط اجسام سنگین رو برو هستند که برای ایمن بودن در برابر این خطرات استفاده از ابزار های ایمنی الزامی است.
- نجاری: از دیگر کاربرد های انواع تجهیزات ایمنی در کارگاه های نجاری برای محافظت از دست ها در برابر بریدگی و همچنین چشم ها در مقابل ذرات و براده های چوب است.
- برق کاری: خطر برق گرفتگی یکی از هشدار هایی است که پیش از شروع کار به افراد داده می شود و برای ایمن بودن در برابر این خطر جبران ناپذیر نیاز به استفاده از ابزار های ایمنی است که این خطر را کاهش داده و یا احتمال آن را به صفر برساند.
- ساختمانی: کارهای ساختمانی نظیر بازسازی و تخریب اشیاء سنگین ممکن است موجب آسیب رساندن به کارگران شود که برای مقابله با آن از کلاه، کفش و ماسک استفاده می شود.
- کار در اتفاع: در مواردی که در ارتفاع کار می کنیم مانند ساخت نمای ساختمان احتمال سقوط وجود دارد و برای مصون ماندن از خطر سقوط از ابزارهایی مانند کمربند استفاده می شود.
انواع ابزار ایمنی
برای حفاظت از جسم کاربر در زمان کار انواع وسایل ایمنی وجود دارد که شاید در یک نگاه کلی این ابزار مشابه هم باشند اما در نوع ساخت و جنس آنها تفاوت هایی وجود دارد که این تفاوت ها متناسب با نوع کاری است که قصد انجام آن را داریم. این موضوع را با مثالی از دستکش ایمنی شرح می دهیم. در شغل های جوشکاری و برقکاری خطراتی احتمالی نظیر سوختگی و برق گرفتکی فرد را تهدید می کند و برای محافظت از این خطرات از دستکش استفاده می شود که جنس ساخته شده آنها و اندازه ای که دارند متفاوت با یکدیگر هستند. به همین دلیل منظور ما از انواع ابزار ایمنی، استفاده از آنها در مشاغل مختلف با توجه به جنس و کاربری آنها است. با توجه به ذکر این نکته، در ادامه این بحث به معرفی وسایل ایمنی کار بر اساس نوع مشاغلی که مورد استفاده قرار می گیرند می پردازیم.
انواع تجهیزات ایمنی جوشکاری
جوشکاری یکی از حرفه هایی است که از آن در صنایع مختلف استفاده می شود و دارای روش ها و حالات مختلفی نیز می باشد. در مواقعی که کار جوش را انجام می دهیم بدن در معرض خطرات ناشی از پاشش مواد مذاب و نور شدید ناشی از ایجاد قوس و گازهای منتشر شده وجود دارد که برای محافظت از جسم و جان فرد از انواع وسایل ایمنی جوشکاری استفاده می شود. این وسایل ایمنی به شرح زیر هستند:
- عینک و ماسک جوشکاری: عینک و ماسک های جوشکاری از جمله انواع ابزارآلات ایمنی هستند که از چشم و صورت در مقابل پاشش مواد مذاب، اشعه ها و نور شدید ایجاد شده در برابر قوس جوشکاری محافظت می کنند. عینک و ماسک جوشکاری دارای انواع مختلف لنز می باشد که متناسب با نوع و روش جوشکاری باید از آنها استفاده کرد. در واقع وظیفه اصلی عینک و ماسک جوشکاری محافظت از چشم و صورت در مقابل خطرات ناشی از جوشکاری است.
- دستکش جوشکاری: یکی از قسمت های بدن که همیشه درگیر کار جوشکاری هست، دست ها می باشند و محافظت از آنها در مقابل خطراتی مانند سوختگی و برق گرفتگی بر عهده دستکش ها است. در ساخت دستکش های جوشکاری از چرم طبیعی استفاده می شود تا به خوبی از دست ها محافظت کنند. دستکش های جوشکاری ساق بلند هستند تا از تمام قسمت های دست مراقبت کنند.
- کفش مخصوص جوشکاری: هنگامی که کار جوشکاری به روش ذوبی را انجام می دهیم مواد مذاب حاصل از جوش به اطراف پرتاب می شوند که اصطلاحا با آنها پاشش مواد مذاب گفته می شود. پاها از قسمت هایی هستند که در معرض این خطر قرار دارد و استفاده از کفش ایمنی جزء الزامات است. کفش های جوشکاری از جنس چرم ساخته می شوند.
انواع تجهیزات ایمنی آتش نشانی
آتش نشانی یکی از شغل های پر خطر است و آتش نشان ها همیشه در معرض خطراتی ناشی از سوختگی، شکستگی دست و پا و .. قرار دارند که برای به صفر یا حداقل رساندن این آسیب ها نیاز به استفاده از انواع تجهیزات ایمنی آتش نشانی است. در ساخت وسایل ایمنی آتش نشانی استاندارد هایی نظیر ضد حریق بودن، مقاومت در برابر برق گرفتگی، مقاوم در برابر ضربات سنگین و … رعایت می شود تا جان آتش نشانها در برابر خطرات احتمالی مصون بماند.
- کلاه ایمنی آتش نشانی: هنگام کار اطفاء حریق و یا نجات جان افرادی که در زیر آوار مانده اند، احتمال سقوط اجسام سنگین وجود دارد. برای محافظت از سر و صورت در مقابل این آسیب ها که ممکن است جبران ناپذیر هم باشند استفاده از کلاه یک نیاز ضروری است.
- دستکش چرمی آتش نشانی: یکی از مهم ترین وسایل ایمنی در کار آتش نشانی دستکش است. از دستکش های آتش نشانی برای مقابله با سوختگی بر اثر حریق، مراقبت از برق گرفتگی، مقاوم در برابر مواد اسیدی و … استفاده می شود. جنس دستکش های ایمنی آتش نشانی از چرم است و در برابر سایش و ضرب خوردگی نیز از مقاومت بالایی برخوردار است.
- لباس مخصوص آتش نشانی: لباس های ایمنی آتش نشانی در دو مدل یکسره و اورکت با شلوار وجود دارند که از آنها در زمان اطفاء حریق استفاده می شود. لباس هاس آتش نشانی دارای انواع مختلفی هستند که مرسوم ترین شکل آنها همان لباس های پارچه ای ضد حریق است که اکثرا دیده ایم. از دیگر مدل های ایمنی آتش نشانی می توان به لباس های ورود به آتش و عبور از آتش اشاره کرد که در ساخت آنها از روکش آلومینیوم و لایه درونی الیاف نسوز استفاده می شود. مدل دیگری از این لباس ها نیز وجود دارد که دارای مقاومت در برابر جریان برق هستند و در محیط های مرطوب و دارای الکتریسیته استفاده می شوند.
- کفش مخصوص آتش نشانی: در شغل آتش نشانی تمام قسمت های بدن از جمله پاها در معرض خطر قرار دارند که برای مراقبت از آنها باید از کفش های مناسبی که دارای جنس چرم و مدل های مختلفی هستند استفاده شود.
انواع ابزار ایمنی برق ( برقکاران) :
زمانی که قصد انجام کارهای برقی را داریم باید نکات مهمی را رعایت کنیم که یکی از این موارد استفاده از وسایل ایمنی برقی می باشد. وسایلی که هنگام انجام کارهای برقی استفاده می کنیم موجب می شود تا با اطمینان بیشتر و ایمنی کامل تری کارها را انجام دهیم. از انواع تجهیزات ایمنی که برقکاران و تکنسین های برق هنگام کار باید استفاده کنند به شرح زیر است.
- کلاه عایق برق: کار با برق یکی از شغل هایی است که علاوه بر داشتن دانش و مهارت، نیاز به رعایت نکات ایمنی دارد. کلاه ایمنی از جمله وسایل ایمنی در شغل برقکاری است که سر را در برابر خطرات برق گرفتگی محافظت می کند.
- دستکش ضد برق: دستکش های ایمنی برقکاری دارای جنس چرم و مقاومت بالایی در برابر رسانایی برق هستند و زمانی که برقکاری انجام می دهیم دست ها را در مقابل جریان برق محافظت می کند.
- کیت عایق برق: کیت یا همان لباس های عایق برق یکی از انواع لوازم ایمنی برقکاری هستند که از آنها در محیط هایی که رطوبت و جریان الکتریسیته وجود دارد استفاده می شود تا با ایجاد یک پوشش کامل، بدن را در مقابل خطر برق گرفتگی ایمن نگه دارد.
- کفش عایق برق: برای کار کردن در محیط هایی که در سطح آن آب وجود دارد و یا مرطوب است برای جلوگیری از برق گرفتگی از کفش های مخصوص و عایق برق استفاده می شود. کفش های ایمنی برق دارای انواع مختلفی از جمله هدایت کننده، غیر قابل هدایت و ضد استاتیک هستند.
سخن پایانی:
در این مقاله به صورت جامع گفتیم که تجهیزات ایمنی چیست و انواع ابزار ایمنی کدام است. همانطور که متوجه شدیم از ابزارهای ایمنی جهت محافظت از جسم و جان خود در برابر انواع خطرات احتمالی استفاده می کنیم که دارای جنس و استاندارد های مختلفی نیز هستند.
شما می توانید سوالات و نظرات خود را در قسمت نظرات در زیر همین مطلب مطرح کنید.
منبع: https://arvatools.com/what-is-safety-equipment/