کفش ایمنی آتش نشانی از جمله مهمترین تجهیزات عملیات آتش نشانی می باشد که باید توسط کارکنان آتش نشانی مورد استفاده قرار گیرد تا آن ها بتوانند بدون این که خطری پاهایشان را تهدید کند در جاهای حساس حضور پیدا کنند. این کفش علاوه بر مقاومت بالا در برابر حرارت و دمای بالا باید در مقابل خطراتی نظیر افتادن اشیا سنگین، برخورد با اشیا تیز و برنده، لغزش و سرخوردگی، برق گرفتگی و غیره مقاوم باشند. کفش آتش نشانی باید همچنین در برابر موادشیمیایی، بنزین، سوخت های صنعتی از پاها محافظت نمایند و حداکثر راحتی را برای آتش نشانان در هنگام انجام عملیات فراهم نمایند.
مشخصات کفش ایمنی آتش نشانی
کفش آتش نشانی به عنوان تجهیزات حیاتی در عملیاتهای آتش نشانی بسیار مهم هستند. این کفشها با توجه به شرایط خاصی که آتش نشانان در آنها فعالیت میکنند، از ویژگیها و تکنولوژیهای منحصربهفردی برخوردارند. در زیر، به برخی از انواع کفش آتش نشانی و ویژگیهای آنها اشاره میشود:
- کفش با رویهی مقاوم در برابر حرارت: این نوع کفش از جنسهای خاصی ساخته میشود که تا دماهای بسیار بالا (معمولاً بیش از ۵۰۰ درجه سانتیگراد) مقاومت داشته و از ذوب شدن جلوگیری میکند. این ویژگی باعث محافظت از پاهای آتش نشان در معرض حرارت و شعله میشود.
- کفش ضد لغزش: در شرایط آتش نشانی، زمین ممکن است لغزنده و خطرناک باشد. کفش ایمنی ضد لغزش با الگوها و طراحیهای خاصی تجهیز شده تا به آتش نشانان کمک کند تا در شرایط لغزنده بهترین کنترل و تعادل را حفظ کنند.
- کفش ضد برش و شکاف: در عملیات آتش نشانی، آسیب احتمالی به پاها از برشها و شکافها وجود دارد. کفشهای ضد برش و شکاف از مواد مقاوم در برابر برش و سوراخ شدن ساخته میشوند تا از آسیب به پاها جلوگیری کنند.
- کفش ضد ضربه: در عملیات آتش نشانی، احتمال ضربه به پاها از اشیاء سنگین وجود دارد. کفشهای ضد ضربه با استفاده از جنسها و طراحیهای مقاوم به پاهای آتش نشان حفاظت میکنند.
- کفش ضد شیمیایی: در برخی عملیاتهای آتش نشانی، ممکن است با مواد شیمیایی خطرناک در تماس باشند. کفشهای ضد شیمیایی از موادی ساخته میشوند که در برابر مواد شیمیایی مختلف مقاومت دارند و از آسیب به پاها جلوگیری میکنند.
- کفش ضد آب: در برخی موارد، آتش نشانان ممکن است با آب و مایعات مختلف در تماس باشند. کفشهای ضد آب از جنسها و موادی ساخته میشوند که از نفوذ آب جلوگیری میکنند و پاهای آتش نشان در معرض خطرات مربوط به آب قرار نمیگیرند.
از طرفی، کفش آتش نشانی باید به طور کامل و با دقت و راحتی پوشیده شوند. انتخاب اندازه مناسب و تطابق با پاهای آتش نشانان از اهمیت ویژهای برخوردار است تا از ایجاد مشکلات احتمالی همچون فشار ناخواسته بر پاها یا جلوگیری از حرکتهای صحیح جلوگیری شود.
رنگ کفش های ایمنی آتش نشانی
رنگ کفش آتش نشان معمولاً زرد یا قرمز است. این رنگ ها به آتش نشانان کمک می کند تا در محیط های تاریک و خطرناک به راحتی قابل شناسایی باشند. کفش های آتش نشانی زرد معمولاً برای استفاده در محیط های داخلی مانند ساختمان ها و ادارات استفاده می شوند. این رنگ به آتش نشانان کمک می کند تا در میان افراد غیرنظامی و سایر تجهیزات قابل مشاهده باشند. کفش های آتش نشانی قرمز معمولاً برای استفاده در محیط های خارجی مانند جنگل ها و زمین ها استفاده می شوند. این رنگ به آتش نشانان کمک می کند تا در میان عناصر طبیعی مانند خاک و سنگ قابل مشاهده باشند.
در برخی موارد، کفش های آتش نشانی در رنگ های دیگر مانند سفید یا سیاه نیز یافت می شوند. این رنگ ها معمولاً برای اهداف خاص مانند عملیات های مخفی یا استفاده در محیط های خاص مانند کارخانه های شیمیایی استفاده می شوند.
مدل های کفش ایمنی آتش نشانی
- کفش آتش نشانی ایستگاهی: در ایستگاه کاری و در تماس های غیر آتشی پوشیده می شوند. بسیاری از ایستگاه ها آزادی عمل گسترده ای را برای پوشیدن لباس ها فراهم می کنند. ایستگاههای آتش نشانی اغلب کفش های خدماتی با کیفیت و مشکی را انتخاب میکنند، اما نیازی به پنجه ایمنی یا صفحههای کفی مقاوم در برابر سوراخ شدن ندارند.
- کفش آتش نشانی وظیفه: این کفش برای اطفای حریق شهری پوشیده میشوند، باید دارای استانداردهای حفاظت از انگشتان پا و مقاومت در برابر سوراخ شدن را داشته باشند. کفش های وظیفه سنتی لاستیکی هستند. اما امروزه تعداد بیشتری از آتش نشانان کفش های چرمی جدیدتری را انتخاب میکنند که وزن سبکتر، راحتتر و در رانندگی آسانتر است. محافظ پنجه میتواند فولادی یا کامپوزیت باشد. کامپوزیت سبک تر، در هوای سرد گرم تر است، اما گران تر است.
- کفش عملیاتی آتش نشانی: این کفش ها که در زمینهای ناهموار پوشیده میشوند و گاهی اوقات برای روزها در یک زمان استفاده میشوند، باید کشش و عملکرد یک کفش کوهنوردی، دوام پولاسکی (ابزار تبر مانندی که بسیاری از آتش نشانان با خود حمل میکنند) و راحتی را داشته باشند. تا وقتی خسته شدید بتوانید روی پاهایتان بایستید. کفش های چرمی سنگین و تقویت شده در اینجا معمول هستند. آنها دارای کفی تقویت شده هستند و برای ماندگاری ساخته شده اند.
استانداردهای کفش های ایمنی آتش نشانی
کفش آتش نشانی دارای استانداردها و تاییدیه های فراوانی است که برای حفظ ایمنی آتش نشان ملزم به داشتن این استانداردها می باشد. در ادامه به بررسی چند استاندارد مهم NFPA خواهیم پرداخت.
- کفش آتش نشانی باید ساق بلند باشد و 8 اینچ از پایین پاشنه تا بالای کفش طول این کفش ها باشد. در حین کار، آتش نشانان اغلب باید از زمین های ناهموار با سطوح ناهموار عبور کنند. برای کمک به جلوگیری از آسیب دیدگی مچ پا یا پاشنه پا و همچنین جلوگیری از سقوط بالقوه مرگبار، مهم است که چکمه هایی را انتخاب کنید که حداقل 8 اینچ قد داشته باشند. طول اضافی به ایجاد ثبات اضافی که آتش نشانان نیاز دارند کمک می کند.
- کفش ها باید بنددار باشد. سایر کفش های آتش نشانی الزامات ایمنی را برآورده نمی کنند. پایداری کفش های آتش نشانی بند دار حمایت بهینه ای را در پاشنه و مچ پا ارائه میدهند، که برای جلوگیری از افتادن یا آسیبهایی که در هنگام بیرون آمدن از خط آتش تهدید کننده زندگی می باشند، ضروری است.
- زیره باید از نوع Vibram مقاوم در برابر ذوب باشد، از آنجایی که آتش نشانان در محیط هایی کار می کنند که آتش و گرمای شدید وجود دارد، ضروری است که کفش هایی که می پوشند در حین کار ذوب نشوند و یا آسیب نبینند. برای ایجاد انعطاف کافی هنگام عبور از زمینهای ناهموار، انتخاب کفش هایی با کفی از نوع Vibram، که زیرهای لاستیکی دارند، مهم است.
ویژگی های مهم کفش عملیاتی آتش نشانی
انتخاب و خرید کفش عملیاتی آتش نشانی نیازمند بررسی دقیق و شناخت دقیق نیازها و ویژگیهای موردنیاز در شرایط پرخطر است. در عملیاتهای آتش نشانی، تجهیزات مناسب و قابل اعتماد از اهمیت بالایی برخوردارند. یکی از قسمتهای حیاتی تجهیزات آتش نشانی، کفش های عملیاتی هستند. یکی از ویژگیهای مهم در خرید کفش آتش نشانی، مقاومت در برابر حرارت و شعله است. این کفش ها باید از موادی ساخته شوند که تا دماهای بالا (معمولاً بیش از ۵۰۰ درجه سانتیگراد) مقاومت داشته باشند. این ویژگی به پاهای آتش نشانان در معرض حرارت و شعله حفاظت میکند.
همچنین، به مقاومت کفش در برابر ضربهها و شکافها توجه کنید. در آتش نشانی، ممکن است با شرایطی مواجه شوید که نیاز به مقاومت در برابر برش و ضربه دارید. بنابراین، انتخاب کفش ای با لایهها و مواد محافظتی مناسب از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ویژگیهای ضد لغزش نیز در انتخاب چکمه عملیاتی بسیار اهمیت دارد. زمینهای لغزنده در عملیات آتش نشانی ممکن است خطرناک باشند و این ویژگی به آتش نشانان کمک میکند تا در شرایط لغزنده بهترین تعادل و کنترل را حفظ کنند.
علاوه بر این، تهویه درست در کفش نیز از اهمیت استثنایی برخوردار است. کفش هایی با سیستم تهویه مناسب از تعریق پاها جلوگیری کرده و راحتی و کارایی آتش نشانان را افزایش میدهند.
در نهایت، اندازهگیری دقیق پاها و انتخاب اندازه مناسب از اهمیت ویژهای برخوردار است. کفش های خیلی کوچک باعث فشار ناخواسته بر پاها میشوند و کفش های خیلی بزرگ باعث عدم کنترل مناسب در حرکتها میشوند.
در کل، خرید کفش عملیاتی آتش نشانی نیازمند تحقیق دقیق و مشورت با تخصصیهای صنعت آتش نشانی است. با در نظر گرفتن ویژگیهای مهم مانند مقاومت در برابر حرارت، ضد ضربه، ضد لغزش، تهویه و اندازهگیری مناسب، میتوانید بهترین کفش های عملیاتی آتش نشانی را برای تجهیزات خود انتخاب کنید و در عملیاتهای پرخطر با اطمینان بیشتری به کار بپردازید.
ویژگی های کفش ایمنی ضد حریق
کفش ضد حریق استاندارد باید دارای ویژگی های خاصی باشد. طبق استاندارد NFPA 1977، لباس و تجهیزات حفاظتی برای اطفاء حریق در مناطق عملیاتی، کفش های آتش نشانی باید حداقل با 11 استاندارد عملکرد مطابقت داشته باشند، که شامل موارد زیر می باشد:
- مقاومت در برابر حرارت: کفش آتش نشانی باید تحت آزمایش های حرارتی بدون ذوب شدن یا لایه برداری عملکردی باقی بماند.
- مقاومت در برابر خوردگی : قطعات فلزی کفش آتش نشانی، از جمله آلومینیوم، برنج، مس، فولاد ضد زنگ و اجزای روی، باید عملکردی مناسب داشته باشند و بیش از یک سطح خوردگی خفیف نشان ندهند.
- مقاومت برش؛
- مقاومت در برابر سوراخ شدن؛
- مقاومت در برابر سایش؛
- مقاومت در برابر حرارت رسانا : سطح داخلی کفی نباید از 111 درجه فارنهایت در آزمایشهای حرارتی رسانا بالاتر رود.
- مقاومت در برابر لغزش؛
- استحکام اتصال : بندها و قلابهای چکمه باید از نظر استحکام اتصال آزمایش شوند.
- مقاومت در برابر شعله : کفش نباید مشتعل شود، ذوب شود یا سوراخ شود و نباید شعله بیش از دو ثانیه داشته باشد.
- خوانایی و دوام برچسب : برچسب کفش باید خوانا باشد و در جای خود باقی بماند.
- مقاومت در برابر حرارت نخ دوخت : تمام نخ های دوخت کفش باید از نظر مقاومت در برابر گرما آزمایش شوند و نباید ذوب، یا مشتعل شود.
- مقاومت در برابر نفوذ مایع : کفش باید بتواند حداقل 1 ساعت در برابر نفوذ مایع مقاومت کند.
- مقاومت پاتوژن : درزها و مواد رویی کفش باید در برابر عوامل بیماری زا مایع یا خون محافظت کند.
- مقاومت در برابر سوراخ شدن : کف، پاشنه و رویه کفش باید از نظر مقاومت در برابر سوراخ شدن تست شود.
- مقاومت در برابر الکتریسیته : کفش باید آزمایش عایق الکتریکی را پشت سر بگذارد.
- مقاومت در برابر ضربه و فشار انگشتان پا؛
- مقاومت در برابر خمش : کفش باید از نظر مقاومت در برابر خمش آزمایش شوند.
- مقاومت در برابر ترک خوردگی : چکمه نباید هیچ نشانه ای از ترک خوردگی فلکس نشان دهد.
روش نگهداری صحیح از کفش های عملیاتی حریق
کفش های عملیاتی ضد حریق به عنوان تجهیزات حیاتی در عملیاتهای پرخطر و حساسی که آتش نشانان انجام میدهند، باید به دقت ویژهای نگهداری و تمیز کرده شوند. این تدابیر نه تنها به حفظ عمر این تجهیزات کمک میکنند، بلکه ایمنی و کارایی آتش نشانان در عملیاتهایشان را نیز تضمین میکنند. در ادامه، به نکات کلیدی برای نگهداری و تمیز کردن کفش آتش نشانی پرداخته میشود:
- پس از هر عملیات: بعد از اتمام هر عملیات آتش نشانی، مهم است کفش ها را از خاک، گل و زباله های موجود در محیط پاک کنید. این ذرات ممکن است به سطح کفش چسبیده و باعث سایش و آسیبهای زودرس شوند.
- تمیز کردن دستهها و زیرهها: دستهها و زیرههای کفش ها نیاز به تمیز کردن دقیق دارند. از دستمالهای مرطوب یا برسهای نرم برای پاک کردن آنها استفاده کنید. از آب و مواد شیمیایی قوی خودداری کنید تا از آسیب به مواد و ویژگیهای کفش ها جلوگیری شود.
- تهویهسازی: پس از هر استفاده، کفش را در محیط خنک و خشک قرار دهید تا به تهویه مناسب بپردازد. این کار باعث جلوگیری از رطوبت داخل کفش و رشد باکتریها و قارچها میشود.
- جلوگیری از خشک شدن زیاد: از استفاده از اشعه مستقیم خورشید یا حرارت شدید برای خشک کردن کفش ها خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است منجر به آسیب و تغییر در مواد کفش ها شود.
- تعویض زمانی: کفش آتش نشانی پس از یک مدت زمانی و استفاده مداوم نیاز به تعویض دارند. تبدیل شدن زیرهها به لغزنده، کاهش مقاومت در برابر حرارت، و آسیبهای جدی دیگر میتوانند دلایل تعویض کفش ها باشند.
- تعمیر و نگهداری منظم: در صورتی که بر روی کفش آتش نشانی خراش یا آسیبی وجود دارد، به تعمیر آنها اقدام کنید. همچنین، موادی مانند کرمها و واکسهای مخصوص کفش ها آتش نشانی میتوانند به حفظ ویژگیها و مقاومت آنها کمک کنند.
- ذخیرهسازی مناسب: کفش ها را در محیطی خشک، خنک و دور از تماس با مواد شیمیایی نگهداری کنید. ذخیرهسازی در محیطهای مستقیم خورشید یا حرارت شدید توصیه نمیشود.
در نهایت، نگهداری و تمیز کردن منظم کفش آتش نشانی نقش بسیار مهمی در افزایش عمر و کارایی این تجهیزات دارد. با رعایت این تدابیر، میتوانید از تجهیزات آتش نشانی خود با بهترین شکل ممکن بهرهبرداری کنید و در عملیاتهای پرخطر با اطمینان بیشتری عمل کنید.
سخن پایانی:
وجود تجهیزات ایمنی در محیط های کاری مختلف از نیازهای ضروری و پر اهمیت است که باید برای تامین امنیت و حفظ سلامت افراد از آن ها استفاده کرد. این تجهیزات موارد زیادی را شامل می شوند که کفش های ایمنی یکی از این امکانات مهم و ضروری هستند. برخی مشاغل مانند آتش نشانی با توجه به شرایطی که دارند باید از تجهیزات مناسب و کاربردی ایمنی استفاده کنند. در میان تجهیزات آتش نشانی کفشها جزو تجهیزات حفاظت فردی طبقهبندی میشوند. چه آتش سوزی کوچک و قابل مهار باشد و چه آتش سوزی گسترده و خطرناک باشد، آتش نشانها باید از کفشهای ایمنی استفاده کنند. متریالی که برای کف کفش مخصوص آتش نشانی استفاده میشود، باید ضد ذوب باشد از آنجایی که حریق حرارت بسیار بالایی دارد، کف کفش باید مقاومت بالایی در برابر حرارت داشته باشد. بهترین متریالی که برای لایه رویی کفش در نظر میگیرند، چرم است که در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد.
منابع:
https://safemodeshop.com/product-category/fire-fighting-equipment/firefighter-uniform/operational-boots/