کلاه ایمنی عایق برق در دسته انواع کلاه ایمنی قرار می گیرد. این کلاه مخصوص افرادی ساخته شده که با برق کار می کنند مانند مهندسین برق، تکنسین ها و کسانی که روی دکل های برق مشغول کار هستند. این کلاه ایمنی ویژگی های منحصر به فردی دارد که مانع از ورود جریان برق به سر و گردن شما می شود؛ در واقع این کلاه عایق برق است و حتی اگر انرژی برق به آن وارد شود نارسانا است و آن را به بدن فرد وارد نمی کند. از ویژگی های این کلاه علاوه بر عایق بودن می توان به توانایی حفاظتی آن در برابر برخورد اجسام سنگین و ضربه به سر اشاره کرد.
بخش های تشکیل دهنده کلاه ایمنی عایق برق
کلاه ایمنی برق کاری باید ویژگی هایی داشته باشد تا بتواند فرد را در برابر جریان برق محافظت کند. این کلاه از بخش های مختلفی تشکیل شده و تمامی قطعات آن پلاستیکی و عایق است. ضمنا داخل کلاه عایق برق هیچ قطعه فلزی که رسانای برق است وجود ندارد. در ادامه بخش های کلاه ایمنی عایق برق را معرفی کرده ایم:
• بخش پوسته خارجی که از جنس پلاستیک سخت است. این بخش مانند تمامی بخش های کلاه، عایق برق است. بخش خارجی کلاه بسیار مهم است زیرا باید علاوه بر عایق بودن در برابر ضربه های احتمالی که ممکن است در اثر سقوط اشیا به سر وارد شود هم جلوگیری کند. پس بدنه خارجی کلاه علاوه بر استاندارد عایق برق بودن از استانداردهای محافظ ضربه بودن هم برخوردار است.
• بخش دیگر لبه جلویی کلاه است که وظیفه محافظت از صورت در برابر ضربه و همچنین نفوذ آفتاب و یا نفود باران به صورت را بر عهده دارد. این بخش علاوه بر سر وظیفه حفاظت از پیشانی را هم بر عهده دارد.
• تعلیق ساز کلاه بخشی از کلاه است که حالت نوارهای سخت پلاستیکی دارد این نوارها به حالت ضربدری در قسمت داخلی و نیم دایره کلاه قرار گرفته اند. این نوارها و تسمه ها در واقع یک فاصله بین بخش داخلی پوسته کلاه با کاسه سر افراد ایجاد می کنند که مانع چسبیدن پوسته به سر می شود. استفاده از تعلیق ساز به جهت جلوگیری از تعریق سر هنگام چسبیدن به پوسته کلاه و برای حفاظت فیزیکی سر در مقابل برخورد اجسام؛ چراکه وقتی جسمی سخت به پوسته بیرونی برخورد می کند مستقیم به سر نمی خورد چون عامل تعلیق ساز بین پوسته و کاسه سر فاصله ایجاد می کند.
• نوار عرق گیر نیز در قسمت جلویی کلاه و زیر پوسته جلوی پیشانی قرار گرفته این نوار ها معمولا قابل شست و شو و یا تعویض هستند. هنگامی که فرد در هوای گرم کلاه را بر سر دارد احتمال عرق کردن از ناحیه پیشانی زیاد است. این نوار می تواند عرق را به خود جذب کند.
• بخش پشت گردن نیز یک محافظ برای ناحیه پشت گردن است. لبه جلویی می تواند عامل محافظ گردن از قسمت جلو باشد و نوار پشت گردن عامل محافظ گردن از پشت سر. این بخش از گردن در برابر ضربه مخصوصا زمانی که فرد ر حالت خمیده در حال کار کردن است محافظت می کند.
ویژگی های کلاه ایمنی عایق برق
کلاه ایمنی انواع مختلفی دارد که در بین انواع این کلاه ها ویژگی کلاه ایمنی عایق برق با بقیه کلاه ها متفاوت است. به عبارتی می توان گفت که ویژگی های دیگری برای کلاه ایمنی عایق برق تعریف می گردد. تفاوت ویژگی ها در کلاه های ایمنی می تواند مربوط به جنس، اجزا و یا اندازه آنها با یکدیگر باشد.
کلاه ایمنی نیز دارای یکسری ویژگی هایی است که تنها مختص به این مدل کلاه است که این ویژگی ها شامل :
- وزن کلاه ایمنی برقکاری زیاد نیست و اغلب کمتر از 400 گرم وزن دارد. زیرا شخصی که از آن استفاده میکند ساعت های بسیاری را آن را روی سرش نگه میدارد
- غیر قابل احتراق است و به راحتی ذوب نمیشود
- گرمای حاصل از برخورد الکتریسیته را به سر شخص منتقل نمیکند
- کلاه ایمنی برقکاری نسبت به جریان برق نارسانا است
- تحمل جریان های الکتریکی قوی حداکثر تا 20000 ولت را دارد
- در برابر ضربه مقاوم است
- هیچ قطعه فلزی در آن بکار برده نشده است بنابراین زنگ نمیزند
- تمام اجزا و پوشش خارجی کلاه پلاستیکی است
دسته بندی کلاه های ایمنی عایق برق
کلاه های ایمنی عایق برق در دو گروه طبقه بندی می شود که هر دو گروه وظیفه دارند تا علاوه بر محافظت از جریان برق، دربرابر ضربات ناشی از هرگونه حادثه ای از سر کاربران محافظت کنند. نام این گروه ها به ترتیب کلاس E و کلاس G بوده که در ادامه به تشریح هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
- معرفی کلاس E
این کلاس شامل کلاه های ایمنی می شود که باید دربرابر ولتاژهای بالا مقاومت زیادی داشته باشند. منظور از ولتاژ بالا چیزی حدود 20000 ولت با فرکانس 60 هرتز و جریان 9 میلی آمپر است که چنین ولتاژی می تواند موجب مرگ آنی کاربر شده و ضررهای جبران ناپذیری را به بار آورد.
- معرفی کلاس G
خلاف کلاس E که برای ولتاژهای بالا طراحی شده بود، این ولتاژ مناسب جریان های الکتریکی پایین است. به طوری که کلاه های تولید شده در کلاس G، قادر به تحمل ولتاژ 2200 ولت با فرکانس 60 هرتز هستند که جریان آنها به بیش از 3 میلی آمپر نخواهد رسید.
کاربرد کلاه ایمنی عایق برق
مهم ترین وظیفه و کارایی این وسیله ایمنی محافظت در برابر برق گرفتگی است. کلاه های عایق برق می توانند تا 20000 ولت و در بعضی مدل های جدید تر تا 30000 ولت انرژی برق را تحمل کنند. علاوه بر نارسانا بودن این کلاه ها در برابر ضربات خطرناک به سر و گردن از فرد محافظت می کنند.
این کلاه ها معمولا به بخش چانه بند هم مجهز هستند. وقتی چانه بند بسته می شود کلاه بر روی سر محکم می شود و حتی اگر فرد سقوط هم بکند کلاهش نمی افتد و همین می تواند محافظت کامل کلاه در برابر ضربه به سر و گردن را تضمین کند.
کلاه های ایمنی عایق برق از جنس پلاستیک ساخته شده اند اما این پلاستیک از نوعی است که در برابر گرما و آتش مقاوم است، در واقع این کلاه عایق حرارت و آتش هم هست و در برخورد شما با گرما و آتش نه ذوب می شود و نه می سوزد، ضمن اینکه کلاه زیاد داغ هم نمی شود.
اگر زیر نور شدید آفتاب کار کنید امکان داغ شدن زیاد کلاه که باعث ایجاد مشکلات مختلفی مانند سردرد و کلافگی و گرمای زیاد بدن و سر می شود وجود نخواهد داشت. این ویژگی علاوه بر اینکه از برخورد آتش و گرما شما را محافظت می کند از برخورد گرمای الکتریسته هم جلوگیری می کند.
نکات مهم هنگام خرید کلاه ایمنی عایق برق
وقتی می خواهید ابزار ایمنی خریداری کنید باید بسیار اگاه باشید که چه ابزار یا وسایل ایمنی برای شغل شما نیاز است و همچنین باید به خوبی از استانداردهای لازم لوازم ایمنی و تست ها و آزمایش هایی که باید از آن گذر کرده باشند خبر داشته باشید. هنگام خرید کلاه ایمنی برق کاری به نکات زیر توجه کنید:
1. کلاه ایمنی عایق برق زرد رنگ است به این نکته توجه کنید.
2. کلاه عایق برق سایز بندی دارد و شما حتما باید سایزی مناسب با سر خودتان خریداری کنید. کلاه کوچک که اصلا داخل کاسه سر شما قرار نمی گیرد و کارایی ندارد و کلاه بزرگ هم داخل سر شما تکان می خورد و باز هم کارایی چندانی ندارد.
3. کلاه های عایق برق باید از استادارد EN397 اروپا برخوردار باشند.
4. کلاه ایمنی باید از جنس PVC سخت و پلاستیک های مورد تایید استاندارد جهانی تولید شده باشد.
5. وزن کلاه برق باید سبک باشد تا هنگام کار کردن و تکان دادن سر هنگام کار سر و گردن شما را اذیت نکند. البته سبکی ویژگی است که ضروری است در تمام کلاه های ایمنی رعایت شود.
6. اندازه لبه کلاه باید با توجه به تنگی یا گستردگی فضای کار شما باشد چون اگر در یک فضای تنگ کلاه با لبه بزرگ بخرید به اطراف گیر می کند و مانع کار راحت شما می شود.
نحوه محافظت از کلاه ایمنی عایق برق
کلاه ایمنی عایق برق استفاده نشده در بسته بندی اولیه را می توان در شرایط مناسب حداکثر به مدت 5 سال از تاریخ تولید نگهداری کرد. پس از اولین استفاده در شرایط عادی حداکثر تا 5 سال می توان از کلاه ایمنی استفاده کرد. تأثیر عوامل خارجی از محیطی که کلاه در آن استفاده می شود تأثیر زیادی بر عملکرد مکانیکی آن دارد. شرایط نامناسب نگهداری، عدم تمیز کردن منظم کلاه ایمنی، یا قرار گرفتن بیش از حد در معرض مواد شیمیایی یا اشعه ماوراء بنفش، می تواند طول عمر کلاه را پایین بیاورد. نگهداری مناسب می تواند به طول عمر طولانی منجر شود، بنابراین مطمئن شوید که کلاه سخت خود را در محیطی خنک و خشک نگه دارید. برای جلوگیری از آسیب اشعه ماوراء بنفش آن را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید.
از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند رنگ‌ها، رقیق‌کننده‌های رنگ، مواد تمیزکننده و چسب‌هایی که برای مواد استفاده از کلاه ایمنی فرموله نشده‌اند، خودداری کنید که می‌تواند باعث ترک خوردن پوسته شود. قبل از پوشیدن کلاه عایق برق خود را تمیز کنید. برای شستشو از صابون ملایم و آب گرم استفاده کنید و بگذارید در هوا خشک شود. همیشه پوسته کلاه را بررسی کنید. اگر پوسته گچی به نظر می رسد و روکش براق خود را از دست می دهد، زمان تعویض آن فرا رسیده است. اگر یکپارچگی ساختار کلاه ایمنی آسیب دیده است، باید بلافاصله کلاه را تعویض کنید.
با این حال، حتی اگر از کلاه سخت خود به خوبی مراقبت کنید، مواد به مرور زمان خراب می شوند و باید هر سه سال یکبار تعویض شوند.
سخن پایانی:
کلاه ایمنی عایق برق نوعی کلاه ایمنی است که توسط کارکنان صنعت برق جهت جلوگیری از برق گرفتگی بر اثر تماس تصادفی با برق یا تجهیزاتی که دارای برق هستند، مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع کلاه می تواند محافظی در برابر سقوط اجسام و تابش مستقیم نور آفتاب نیز باشد. کلاه ایمنی عایق برق از مواد پلاستیکی تولید می شود و میزان ولتاز واقعی که می تواند تحمل کند به عواملی از قبیل نوع الکترود تماسی، شرایط آب و هوایی و تمیزی کلاه و غیره بستگی دارد. کلاه ایمنی کارکنان صنعت برق ضد آب بوده و در برابر سوختن مقاومت نسبی خوبی دارد و زرد رنگ است. کلاه ایمنی عایق برق با قابلیت حفاظتی در مقابل ولتاژ بالا , دارای مقاومت عایقی تا 200000 ولت متناوب و فرکانس 60 هرتز در طول تماس یک دقیقه ای است. کلاه ایمنی عایق برق که برای کاهش خطر شوک الکتریکی طراحی شده است باید توسط هر یک از کارکنانی که در نزدیکی هادی های الکتریکی هستند و امکان آسیب دیدن سر و تماس با ولتاژ بالای برق را دارند استفاده شود. چه در تماس با برق فشار قوی باشید، یا در کارخانه ذوب فولاد و یا در ارتفاع کار کنید کلاه ایمنی جزء ضروری تجهیزات محافظت فردی بشمار می رود.
منابع:
https://www.beytoote.com/job/tools-safety/electric-insulating02-helmet.html