معرفی کلاه ایمنی آتش نشانی

همانطور که می دانید سر یکی از حساس ترین قسمت های بدن انسان است. به همین دلیل برای حفاظت از این بخش حیاطی، باید از امکانات قابل توجهی استفاده نمایید. آتش نشانی یکی از شغل های پر ریسک و خطرساز برای افراد است که کلاه آتش نشانی از جمله تجهیزات حفاظت فردی آتش نشانی ضروری جهت محافظت از سر و گردن آتش نشانان می باشد. در آتش سوزی که احتمال انفجار گاز ها و موادی چون الکل، بنزین، یا مواد رنگی وجود دارد، ضرورت استفاده از کلاه آتش نشانی مورد توجه بیشتری قرار می گیرد، زیرا این احتمال وجود دارد که در اثر انفجار، اجسام با شدت به سمت سر و گردن پرتاپ شوند. اصابت اجسام با سر ممکن است آسیب های جبران ناپذیری به همراه داشته باشد، به همین علت وجود کلاه آتش نشانی که بتواند از سر و گردن آتش نشان محافظت کند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو آتش نشان ها نیز برای مراقبت از سر خود در عملیات های مختلف، باید از کلاه های آتش نشانی استاندارد استفاده کنند تا آسیب های حاصل از این خطرات را به حداقل برساند.

نکات مهم راجع به کلاه ایمنی

يكي از لوازم هاي مهم در تجهيزات ايمني آتش نشاني، كلاه آتش نشاني مي باشد. کلاه ایمنی آتش نشانی در برابر حرارت آتش، دود و اشعه مقاوم است؛ همچنین نباید بیش از حد استاندارد سنگین باشد؛ زیرا عملکرد خوبی از خود نشان نمی‌دهد. یکی از مهم‌ترین موارد در تولید کلاه ایمنی این است که با کم‌ترین و سبک‌ترین وزن ممکن تولید شود و به صورتی باشد که به‌آسانی بتوان از آن استفاده کرد.

کلاه آتش نشانی انواع مختلفی دارد که هنگام خرید باید آن را متناسب با کار خود انتخاب کنید. از مهم‌ترین نکات هنگام خرید کلاه آتش نشانی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• وزن کلاه آتش نشانی: وزن کلاه در انتخاب از میان انواع کلاه آتش نشانی اهمیت ویژه‌ای دارد. سنگین بودن کلاه باعث عملکرد نامناسب آتش نشان حین انجام عملیات خواهد شد.
• عمر کلاه آتش نشانی: میزان عمر کلاه آتش نشانی باتوجه‌ به مواردی مانند کیفیت ساخت، طریقه تولید و متریال اولیه آن سنجیده می‌شود. عمر تقریبی انواع کلاه آتش نشانی ۱۰ سال است. بااین‌حال هنگام خرید کلاه آتش نشانی حتما به عمر آن توجه کنید.
• نوع بالشتک: بالشتک کلاه آتش نشانی از اهمیت بالایی برخوردار است. بالشتک باکیفیت باعث وارد نشدن فشار بیش از حد به سر آتش نشان می‌شود.

انواع کلاه آتش نشانی

انواع کلاه های آتش نشانی بر اساس ناحیه محافظت، در دو نوع زیر قرار می گیرند:

• کلاه آتش نشانی نوع I (حفاظت از روی سر): اغلب کلاه های ایمنی آتش نشانی مرسوم از این نوع هستند که این کلاه ها از بخش های روی سر محافظت می کنند.
• کلاه آتش نشانی نوع II (حفاظت از روی سر، بخش های جانبی سر، پشت و جلوی سر): این نوع از کلاه های ایمنی آتش نشانی علاوه بر روی سر، از بخش های جانبی سر، پشت و جلوی سر نیز محافظت می کنند.

علاوه بر این بر اساس استاندارد ANSI Z89.1 کلاه های آتش نشانی در سه کلاس B ،A و C تقسیم بندی می شوند.

• کلاس C (درایور): کلاه ایمنی آتش نشانی کلاس C از سر آتش نشان ها در برابر ضربه های سبک محافظت می کند. این کلاه در برابر جریان الکتریسیته مقاومتی ندارد.
• کلاس A یا G (عمومی): کلاه ایمنی آتش نشانی کلاس G برای محافظت از آتش نشان ها در ولتاژ های پایین طراحی شده است. برای مثال اگر به مدت یک دقیقه با جریان الکتریسیته 2200 ولت متناوب و فرکانس 60 هرتز در تماس باشید، حداکثر 3 میلی آمپر جریان الکتریکی نشت می کند.
• کلاس B یا E (الکتریکی): کلاه ایمنی آتش نشانی کلاس E برای محافظت از آتش نشان ها در ولتاژ های بالا طراحی شده است. برای مثال اگر به مدت یک دقیقه با جریان الکتریسیته 20000 ولت متناوب و فرکانس 60 هرتز در تماس باشید، حداکثر 9 میلی آمپر جریان الکتریکی عبور می کند.

همچنین بر اساس جنس، کلاه‌ها به سه دسته فایبرگلاس و پلی‌کربنات و پلاستیک تقسیم می‌شوند.

• کلاه آتش نشانی فایبرگلاس: کلاه آتش نشانی فایبرگلاس یا کلاه ایمنی ضد حرارت، مقاومت خوبی در دما های بالا (تا 2000 درجه سانتی گراد) دارد.

• کلاه آتش نشانی پلی کربنات: کلاه آتش نشانی پلی کربنات علاوه بر اینکه در برابر حرارت مقاوم است، مقاومت بالایی در برابر ضربه نیز برخوردار می باشد.

• کلاه آتش نشانی پلاستیک: کلاه آتش نشانی پلاستیکی از جنس ABS و پلی اتیلن می باشد و مقاومت بالایی در برابر ضربه دارد.

استاندارد کلاه ایمنی آتش نشانی

کلاه های آتش نشانی دارای استانداردهای مختلفی هستند که شامل استاندارد NFPA 1971 ، استاندارد EN اروپایی است.

استاندارد NFPA:

انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) که در سال 1896 تأسیس شد، یکی از حامیان اصلی پیشگیری از آتش سوزی است و یک منبع معتبر در مورد ایمنی عمومی است. تمرکز اصلی NFPA توسعه، وضع و انتشار کدها و استانداردها برای خدمات آتش نشانی است. کدها و استانداردهای NFPA توسط حدود 250 کمیته بررسی می شوند که هر یک از آنها به دنبال ایمنی هرچه بیشتر آتش نشانان است. در واقع، 300 کد و استاندارد NFPA بر هر ساختمان، فرآیند، خدمات، طراحی و نصب در  سرتاسر جهان تأثیر می گذارد.

تست های انجام شده در NFPA 1971 برای استاندارد کلاه عملیاتی آتش نشانی:

• تست مقاومت در برابر ضربه بالا: نباید نیرویی بیش از 3780 نیوتن به کلاه آتش نشانی  وارد شود.
• تست مقاومت در برابر ضربه: کلاه  باید از یکپارچگی ساختاری کافی برای مقاومت در برابر ضربه در هر پنج مکان (بالا، جلو، هر دو طرف و عقب) برخوردار باشد.
• تست مقاومت در برابر نفوذ فیزیکی: نباید هیچ تماس الکتریکی یا فیزیکی بین ضربه‌گیر تست نفوذ و فرم سر ایجاد شود.
• تست مقاومت در برابر انقباض حرارتی: هیچ بخشی از مجموعه کلاه نباید مشتعل شود و برچسب های محصول نباید مشتعل یا ذوب شوند.
• تست مقاومت در برابر شعله: پس از برداشتن شعله آزمایشی نباید هیچ گونه شعله ی قابل مشاهده یا درخششی  روی کلاه  دیده شود.
• تست سیستم نگهداری: کلاه بدون شکستگی و بدون لغزش یا کشش بیش از 20 میلی متر ( 13/16 اینچ ) آزمایش می شود.
• تست حفظ سیستم تعلیق: سیستم های تعلیق نباید از کلاه ایمنی جدا شود.
• تست حفظ پوسته: نباید پوسته کلاه از سیستم تعلیق و نگهدارنده کلاه جدا باشد.
• تست مقاومت در برابر شعله: تمام مواد به کار رفته در ساخت بند چانه که با بدنه یا هود تماس دارند 2 ثانیه پس از برداشتن از شعله آزمایشی، نباید ذوب یا چکه کند.
• تست مقاومت در برابر انقباض حرارتی: تمام مواد به کار رفته در ساخت بند چانه که با بدنه یا هود تماس دارند در هیچ جهتی نباید بیش از 10% جمع شود و نباید ذوب شود، جدا شود یا مشتعل شود. مواد بند چانه کلاه باید نیاز انقباض حرارتی را فقط برای بعد طول برآورده کند.
• تست ذوب نخ: تمام نخ نباید زیر 260 درجه سانتیگراد (500 درجه فارنهایت) ذوب شود.
• تست مقاومت در برابر خوردگی: مواد مانع رطوبت باید حداقل مقاومت در برابر نفوذ آب 172 کیلو پاسکال (25 psi) داشته باشد.
• تست دوام و خوانایی برچسب: درزهای مانع رطوبت حداقل به مدت 1 ساعت نباید مایعات آزمایشی نفوذ کنند.
• تست مقاومت در برابر شعله: پوسته بیرونی، مانع رطوبت و مانع حرارتی در هیچ جهتی نباید بیش از 5% جمع شود.
• تست مقاومت در برابر شعله: مواد پوسته بیرونی نباید بیش از 30 درصد جذب آب داشته باشد.
• تست مقاومت در برابر خراش: لنز کامپوننت سخت افزار فلزی (قلاب، قلاب، زیپ، چشمک و غیره) نباید بیش از خوردگی یا اکسیداسیون سبک سطحی را نشان دهد و باید عملکرد خود را حفظ کند.

سخن پایانی:

کلاه ایمنی آتش نشانی در عملیات آتش نشانی استفاده می شود اما استفاده از این تجهیزات تنها به استفاده در مشاغل اطفاء حریق نیست. بلکه در دیگر شرایط شغلی همچون استفاده در کارخانه ها و کارگاه های صنعتی، ساختمان سازی و عملیات حریق تخصصی و حرفه ای که ایمنی سر و گردن افراد اهمیت دارد، استفاده می شود. آتش‌نشانان در عملیات اطفا حریق با اتفاقات متفاوتی روبرو هستند به همین دلیل استفاده از کلاه آتش نشانی ضروری است. کلاه‌های ایمنی در سایز و انواع متفاوتی متناسب با استاندارد‌های بین‌المللی تولید می‌شوند. ممکن است در هنگام حوادث انواع گا‌زها و مواد شیمیایی در هوا موجود باشد و همچنین کلاه باید در مقابل حرارت و گرما مقاومت بالایی داشته باشد؛ زیرا استفاده از کلاه در این شرایط از ضرورت‌های عملیات است. کلاه آتش نشانی باید سر، گردن و چشم‌ها را پوشش بدهد و جهت دید در شب دارای نوار شب رنگ باشد. کلاه ایمنی و کلاه آتش نشانی در برابر خطراتی که در حوادث پیش می‌آید مقاوم است و برخی از آن‌ها قسمتی دارند که از صورت محافظت می‌کند.

منابع:

استاندارد کلاه آتش نشانی

https://www.famcocorp.com/pcat/170915/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C